Gurur ve Önyargı İncelemesi: Gerçekten Bir Aşk Romanı Mı?

Jane Austen kitapları arasında en sevilenlerinden biri olan Gurur ve Önyargı ya da diğer ismiyle Aşk ve Gurur, benim de en sevdiğim dünya klasikleri arasında. Peki sizce neden yüzyıllardır bu kitap popülerliğini korumakta? Bunun sebebi, sadece içindeki öykünün akıcılığı veya gurur ve önyargı karakterleri yüzünden değil, o dönemin diğer romanlarından daha farklı bir bakış açısına sahip olmasıyla ilgili. Kitabın konusu kesinlikle evrensel ve asla popülerliği bitmeyen türden: evlilik. Kadın-erkek ilişkilerini 18.yüzyılın İngiltere'si üzerinden okumak okuyucu için oldukça keyifli.

Bu yazıda gurur ve önyargı özeti ile beraber kitaba işlenmiş farklı bakış açılarından bahsedeceğim. Hadi çayınızı, kahvenizi alın gelin yazıya geçelim.

Gurur ve Önyargı Konusu

Detaylı bir kitap yorumuna geçmeden önce kısaca bir gurur ve önyargı konusundan bahsetmekte fayda var, böylece siz de kitaba ve incelemesine daha hakim olarak okuyabilirsiniz. 

Gurur ve Önyargı Ne Anlatıyor?

Kitap kısaca başkarakter Elizabeth Bennet ve ailesinin orta sınıf yaşantısını ve özelikle Elizabeth'in annesinin kızlarını aristokratlarla evlendirme çabasından dolayı oluşan türlü durumu anlatıyor. Elizabeth'in evliliğe getirdiği farklı bakış açısı sayesinde roman, evliliği bir kurum olarak tartışıyor ve birkaç farklı karakterle evliliğin toplumsal anlamına değinerek kitabın yazarı Jane Austen bu sistemi eleştiriyor. Aşk ve Gurur konusu ve ismini kitabın başkarakterlerinden almaktadır, şimdi kitabın karakterlerini detaylıca tanıyalım.

Gurur ve Önyargı Karakterler

1. Elizabeth Bennet (Başkarakter)
   Bay ve Bayan Bennet'in ikinci en büyük kızı olan Elizabeth, okumayı ve düşünmeyi seven aydın bir genç kız. Zekası ve hazır cevaplılığı sayesinde okumayı seven babasının gözdesi olsa da annesiyle pek iyi anlaşamaz.
2. Fitzwilliam Darcy
   Bay Darcy genç, oldukça zengin ve bekar bir aristokrattır. Her ne kadar evlilik çağına gelmiş olsa da yaşıtlarının aksine evlenmeye karşıdır. Başka bir genç aristokrat olan Charles Bingley'nin yakın arkadaşıdır. Aynı zamanda Georgiana isimli bir kız kardeşi vardır.
3. Charles Bingley
   Bennet ailesinin yaşadığı kasaba olan Netherfield'a taşınmasıyla birlikte tüm kasabanın dikkatini çeken genç bir aristokrattır. Darcy ile yakın arkadaş olan Bingley kibar, güzel sözlü ve yakışıklı bir gençtir.
4. Bay Bennet
   Bennet ailesinin babası olan Bay Bennet orta sınıf mensubu, aileye yetecek kadar gelire sahiptir. Konuştuğu zaman özellikle karısı Bayan Bennet'e karşı genellikle alaycı ve iğneleyici konuşur çünkü karısının aksine kendisi kızlarının zengin biriyle evlenip evlenmemesini pek umursamaz, kendi halinde yaşamayı tercih eder.
5. Bayan Bennet
   Elizabeth'in annesi Bayan Bennet 5 kızının zengin birileriyle evlenmesine hayatı boyunca takmış durumdadır ve bu sebeple sürekli gergindir. Elizabeth ve babasının yaptığı bir çok iğnelemeyi anlayamaz ve cahil bir kadındır.
6. Jane Bennet
   Bennet ailesinin en büyük kızı olan Jane çok güzel ve iyi kalplidir. Elizabeth'in aksine annesinin davranışlarından fazla rahatsız olması ve hep huyuna gitmeye, ayak uydurmaya çalışır.
7. Mary Bennet
   Bennet ailesinin ortanca kızı Mary zamanının çoğunu kitap okuyarak ve ilgi alanları üzerinde kendini geliştirmeye çalışarak geçirir ancak ablası Elizabeth kadar yetenekli değildir.
8. Catherine Bennet
   Bennet ailesinin 4. kızı Catherine çocuksudur ve en çok kardeşi Lydia ile vakit geçirir.
9. Lydia Bennet
   Bennet kardeşlerin en küçüğü olan Lydia oldukça sorumsuz ve ailenin başına dertler açan bir kızdır. Aynı zamanda flörtözdür, Catherine ile birlikte kasabalarına gelen askerleri düzenli olarak görmeye giderler.
10. George Wickham
    Netherfield'a gelen düşük rütbeli erlerden biri olan Wickham oldukça çapkındır ve Bennet ailesinin kızlarıyla vakit geçirir. Bay Darcy ile arasında bilinmeyen bir gerginlik vardır.
11. Charlotte Lucas
    Elizabeth'in en yakın arkadaşıdır ve ondan 6 yaş büyüktür, 20'li yaşlarının sonlarındadır. Mantıklı düşünen ve davranan birisidir ve o da Bennet kızları gibi kendine uygun bir eş arıyordur.
12. Bay Collins
    Bay Bennet'in akrabası ve arazisinin vasisidir. Kendini fazlasıyla beğenmiş tavırlar sergileyen bir kilise adamıdır. Lady Catherine de Bourgh için çalışır.
13. Lady Catherine de Bourgh
    Bay Darcy'nin teyzesidir ve çok zengin bir aristokrattır. Orta sınıfı küçük görür ve  aristokrasiden gurur duyar. Kendi arazisinin kilisesinde Bay Collins çalışmaktadır.

Önerilen Yazı: Daima Esrarengiz Bir Eser: Franz Kafka - Dönüşüm İncelemesi

Aşk ve Gurur karakterlerini detaylıca tanıdığımıza ve konuya yeterince hakim olduğumuza göre kitabın analizine geçebiliriz.

Detaylı Gurur ve Önyargı Kitabı Analizi

Öncelikle size kitabın isminin arkasında yatan fikirden söz etmek istiyorum ve evliliğe toplumsal açıdan verilen önemden. Gurur yani İngilizce ismiyle Pride Hristiyan inancında 7 büyük günahtan birisidir ve toplumsal bir tabudur. 

Önyargı ise bir açıdan gurura çok benzer çünkü mantıklı bir açıklama olmadan bir şeye yüklediğin olumsuz anlamdır önyargı, kendini karşındakinden önyargı yüzünden daha üstün bir yere koyarsın. Bu anlamda da Aşk ve Gurur benzer bir şekilde toplumsal açıdan kabul edilemez olgulardır. İkisi de toplum içindeki uyuma karşı birer tehdit unsurlarıdır. Kitapta Elizabeth önyargıyı, Darcy ise gururu temsil eder ama aslında her ikisi de hem gururlu hem de yaşadıkları topluma karşı önyargılılar. Elizabeth ve Darcy çevresindekilerin kendilerinden daha aptal, kültürsüz ve sıkıcı olduğuna inanıyor, bu da toplumun uyumunu bozacak türden bir şeydir.

Bu kitabı okumuş herkes genellikle Elizabeth ve Darcy' nin aşkını romantik olarak algılarlar fakat ben size farklı bir bakış açısından bahsedeceğim. Eğer kitabı okuduysanız fark etmişsinizdir ki ikisinin aşkı kitabın çok sonlarına doğru, çok kısa bir alanı kapsar. İki gururlu ve topluma uyumsuz bu karakter başta evliliğe karşıdır. Evlilik, toplumun neslinin devamı için gerekli ve topluma faydalı bireyler yetiştirilmesi için oluşturulmuş bir kurumdur. 

Evliliğe karşıt olan bireyler topluma uyumsuzlardır ve evlilik kurumu bu kişilerin fikirlerini değiştirip onları günahlarından arındırmayı amaçlar. Aslında Elizabeth ve Darcy' nin evliliği de tam olarak bunu anlatıyor. Ataerkil toplumun kadınlara biçtiği en iyi gelecek evlenmek üzeredir ve bu da roman boyunca vurgulanmaktadır. Kadınların aşklarını seçme hakkı maalesef bu tarz bir toplumda aslında yoktur. Her ne kadar Elizabeth ve Jane severek evlenmişler gibi gösterilse de zihinlerine işlemiş bu evlenerek hayatlarını kurtarmaları gerektiği fikri olmasa belki de evliliği seçmeyeceklerdi.

Ekonomik ve kültürel zenginliğin bir araya getirilmesi ve daha da zenginleşmeyi temsil eder bir anlamda evlilik. Kitabın tamamında birbirlerine aşklarını itiraf ettikleri sahne dışında pek bir romantizm ya da aşk görülmüyor. Şimdi ilginç kısımdan bahsedeceğim: bu kitabın yazıldığı dönem, 18.yüzyıl orta sınıfın ortaya çıkış zamanlarıydı. Aristokrasi ekonomik ve liberal gücünü zamanla kaybediyor, orta sınıf ise kazanıyordu. Böyle bir dönemde aristokratların yok olmaması için tek bir seçenek vardı; orta sınıf ile güçlerini birleştirmek.

Bay Darcy tam bir aristokrattı, Elizabeth ise orta sınıftandı. İkisinin evliliği işte tam olarak bu birleşmeyi anlatıyor aslında. Evlilik kurumu üzerinden Jane Austen refahın ancak Aristokratlar ve Orta Sınıfların güç birliği sayesinde sağlanabileceğini demek istiyordu. Bu yüzden de Aşk ve Gurur bir aşk romanı değil, toplumsal bir analiz ve eleştiri kitabı aslında. Çekilen Aşk ve Gurur filmiyle romantik bir romanmış gibi algılanması sağlanmış olsa da aslında anlatılan farklı bir durumdu.

Dünyaca kabul edilmiş bir gerçektir, hali vakti yerinde olan her bekar erkeğin mutlaka bir eşe ihtiyacı vardır.

Bu harika Gurur ve Önyargı alıntısı kitabın ilk cümlesidir. Öncelikle bu bir gerçek değil toplumsal bir olgudur, Dünyaca'yı da Jane Austen' ın cümlenin başına eklemiş olması resmen bu cümleyle dalga geçtiğini gösterir. Kitap boyunca Darcy dahil birçok bekar erkekle bu cümlenin doğru olmadığını görüyoruz. Aslında bu cümle üzerinden Elizabeth' in annesi gibi düşünenleri eleştiriyor Austen. 

Gurur ve Önyargı sözleriyle ve işlediği temalarla kesinlikle zamanının çok ilerisinde bir romandı ve doğru okumayı başarabilirsek içinde çok fazla hayat dersi barındırıyor. Bu yazıyı okuduğunuza göre sizce Aşk ve Gurur bir aşk romanı mı değil mi? Yorumlara düşüncelerinizi yazarsanız çok sevinirim, güzel bir tartışma ortaya çıkabilir belki.

Gurur ve Önyargı analizinin İngilizce'sine buradan ulaşabilirsiniz: Pride and Prejudice Summary Chapter Analysis: Is it Really About Love?

Kitap incelemelerinden hoşlanıyorsanız  Moliere- Cimri ve yazar incelemesi olarak Arthur Conan Doyle üzerine yazdığım yazılara da bakabilirsiniz.

Sık Sorulan Sorular

1. Aşk ve Gurur kaç sayfa?
   Aşk ve Gurur romanı 393 sayfadır. Türkiye İş Bankası'nın Hasan Ali Yücel Klasikler Dizisi'nden okuyabilirsiniz.
2. Gurur ve Önyargı Aşk ve Gurur aynı kitap mı?
   Evet, ikisi de aynı kitabın iki farklı basım ismidir. Orijinal ismi Gurur ve Önyargı, yani Pride and Prejudice olsa da daha sonradan Türkiye'de Aşk ve Gurur ismiyle filminin yayınlanmasının ardından bu isimle de Jane Austen'ın romanı basılmıştır.
3. Gurur ve Önyargı kaç kardeş?
   Gurur ve Önyargıdaki Bennet ailesi 5 kız kardeşten oluşur; Jane, Elizabeth, Lydia, Mary ve Catherine.
4. Aşk ve Gurur kitabı ne zaman yazıldı?
   Bir 18. yüzyıl İngiliz romanı olan Aşk ve Gurur 1796-1797 yılları arasında yazılmıştır.
5. Gurur ve Önyargı kaç yaş için uygundur?
   Gurur ve Önyargı yalın ve anlaşılır bir dile sahiptir, bu sebeple 12 yaş ve üzeri gençler için uygundur.